IHLAMUR
Categories: I
0 Comments
IHLAMUR(Biy)Çift çenekli bitkilerin mlamur-giller familyasından, yol kenarlarında ve koruluklarda yetiştirilen bir orman ağacıdır. Papatya gibi, çiçekleri, öksürüğü yumuşatıcı olarak kullanılır.Ayrıca 30 m. boyunda ve 100 yıl kadar yaşayan Ihlamur ağacının yumuşak olan odunundan doğramacılıkta, heykel ve müzik aletleri yapımında, yakılmasından elde edilen kömürden de ressamlıkta faydalanılır. İnce lifler halinde bulunan gövde kabuklarından rafya, sicim ve tasma yapılır. Ihlamurun asıl yaprakları yürek şeklindedir, altları tüylüdür, kenarları dişli ve uçları da sivridir. Karekteristik olarak yapraklarının tabanı simetrik değildir. Asıl yapraklarından başka, çiçek sapının çıktığı yerde mızrak şeklindeyeşil bir yaprak daha vardır. Çiçek yaprağı adı verilen bu yapraklar kaynatılıp içilirse idrar söktürür. Çiçekleri bileşik şemsiye durumunda olup çiçek yaprağına çiçek sapı ile bağlıdır. Ihlamur fındığı adı verilen meyva-ları rüzgarla etrafa dağılır. Bu dağılmada, çiçek yaprağı paraşüt görevi yapar. Gümüş ıhlamur, büyük yapraklı yaz ıhlamuru, küçük yapraklı kış ıhlamuru gibi çeşitleri vardır.
window.google_render_ad();
window.google_render_ad();
-->
May1
IRAKSAK (KALIN KENARLI) MERCEK
Categories: I
0 Comments
window.google_render_ad();
IRAKSAK (KALIN KENARLI) MERCEK (F\z)Gerçek (hakiki) bir cismin ıraksak mercekteki görüntüsü, daima zahiri (görünen) doğru ve cisimden küçüktür.Görüntünün yeri daima mercekle odak noktası arasındadır. Cisim sonsuzda olursa görüntü odak noktasında olur. Iraksak mercekte tek bir çizim yapacağız ve bu çizimde de kolaylık sağlamasından dolayı özel ışınlardan iki tanesini kullanacağız.NOT: Özel ışınların haricinde pek çok ışın cisimden çıkıp merceğe düştüğünden özel ışınların dışındaki ışınlarla da çizim yapabiliriz fakat kırılma kanunlarına bağlı kalacağımızdan bu kanunların dikkatle uygulanması gerekeceğinden hem zorlanabiliriz hem de hata yapabiliriz. Bunun için kolaylık ve çabukluk açısından geliş doğrultuları ve gidiş doğrultuları belli olan özel ışınları kullanırız.Iraksak mercek üzerine düşen ışınları dağıtıcı özelliğe sahiptir (ışınları birbirinden uzaklaştırarak kırar)Birbirine paralel gelen ışınlar (sonsuzdan gelen ışınlar birbirlerine paralel kabul edilirler) Iraksak mer-ceğe vurup kırıldıktan sonra mercekten uzaklaşarak giderler. Bu ışınların uzantılarının kesim noktaları merceğin odak noktasını belirierve bu nokta zahiridir. Zira, ışınların değil, uzantılarının kesim noktalarıdır, fnce kenarlı merceklerde olduğu gibi kalın kenarlı merceklerde de iki tane odak noktası yardır ve bunların uzaklıkları birbirlerine eşittir.ÖZEL IŞINLARGörüntü çizimlerinde kullanılacak üç özel ışın vardır.1. ÖZEL IŞINOptik eksene paralel gelen (merceği kesen doğru optik eksen, kestiği noktaya da optik merkez denir) ışınlar mercekte kırıldıktan sonra birbirlerinden uzaklaşarak giderler ve bu ışınların uzantıları odak noktasından geçerler.2. ÖZEL IŞINOdaktan geçecekmiş gibi gelen ışın kırıldıktan sonra optik eksene paralel olarak gider.3. ÖZEL IŞINOptik merkezden geçen ışın kırılmadan yoluna devam eder.NOT: Cisim nerede olursa olsun (odak ve sonsuz hariç) görüntüsü odak ile’ mercek arasında küçük, düz ve zâhirk dir. Cisim sonsuzda olursa görüntüsü’ odaktadır (odak noktasının bulunma-’ sı). Cisim merceğe yaklaşırken, görün-,’ tüde odaktan merceğe doğru ilerler. Cisim zahiri olursa, çizimler de değişik olur.
-->
May1
ISI BİLGİSİ
Categories: I
0 Comments
ISI BİLGİSİ (Fiz)Isı ve Sıcaklık Arasındaki Fark:Konuşma dilinde ve pratikte ısı ve sıcaklık sözcükleri çoğu zaman birbirlerine karıştırılırlar. Halbuki bu iki kelimenin bilimsel anlamları çok farklıdır.Bir kazan kaynar sudan bir bardak su alalım.Kazan ve bardaktaki suların sıcaklıkları aynı olduğu halde (kısa bir süre için) ısıları aynı değildir. Kazandaki suyun ısısı bardaktaki nden daha fazladır. Zira,Isı: Moleküllerin kinetik enerjilerinin toplamıdır.Bundan dolayı da, kazanda daha fazla, bardakta ise daha az su ve buna bağlı olarakta su molekülü olduğundan, kazandaki toplam kinetik enerji, bardaktaki nden daha fazladır ve ısısı da daha fazla olur.Sıcaklık derecesi ise, cismin moleküllerinin hızına bağlıdır. Molekülhızı ne kadar fazla olursa o cismin veya maddenin sıcaklığı o kadar fazla olur. Suyun kaynamasına dikkat edilecek olursa, moleküllerin hızları artmaya başlayınca kaynama olayı da başlıyor demektir (Bk . Kaynama) Molekül hızı ne kadar fazla olursa sıcaklık ta o kadar fazlalaşır. Sıcak bir maddeyi kendi haline bırakacak olursak, moleküllerin hızı azalacağından yavaşlayacaklar ve sıcaklığı da azalacaktır (düşecektir.) Not: Denizlerin suyunda sonsuz kadar çok ısı bulunduğu halde (çok sayıda su molekülü bulunduğundan, molekül hareketleri yavaş olsa dahi- bir molekülün kinetik enerjisi az olsa dahi- toplam enerji büyük olur), sıcaklığı fazla değildir (molekül hareketi yavaştır-kinetik enerji azdır.) Bu yüz den denizde bir yumurta dahi pişi-rilemez.lsı miktarı, birimi kaloridir.Kalori: Igr. ağırlığındaki suyun sıcaklığını 1 °C yükselten ısı miktarına kalori denir.Kalorinin bin katına kilokalori (büyük kalori) denir. 1 k.kal. (kcal) = 1000 kalori(cal) Kilokalori (büyük kalori), 1 kg. ağırlığındaki suyun sıcaklığını 1°C yükselten ısı miktarına büyük kalori veya kilokalori denir. 1 gr. suyun sıcaklığını 1°C yükseltmek için kullanılan ısı miktarı bu suyun ilk sıcaklığına bağlı olarak değişir. Bu değişme fazla olmadığından, uygulama da dikkate alınmaz.
-->
May1
ISI MİKTARI
Categories: I
0 Comments
ISI MİKTARIIsı miktarı, sembol olarak (Q) ile gösterilir ve cismin kütlesi ile ısınma ısısı ve sıcaklık değişiminin çarpılmasıyla hesaplanır. Birimi kullanılan kütleye bağlıdır. Kütle gr. olarak kullanılırsa birim kalori, kütle kilogram olarak kullanılırsa birim kilokalori (k.cal) olarak bulunur.Sıcaklık azalması olursa cisim ısı kaybeder, sıcaklık yükselmesi olursa cisim ısı kazanır.
-->
May1
ISI ALIŞVERİŞİ
Categories: I
0 Comments
ISI ALIŞVERİŞİSıcaklıkları farklı iki cisim bir araya getirilirse, sıcak planın soğuduğu, soğuk olanın ise ısındığını görürüz. Burada sıcak olan cisim ısı vermiştir (kaybetmişti;;), soğuk olan cisim ise bu ısıyı almıştır. Bu ısı alışverişi, iki cismin sıcaklıklarının aynı (ortak) alması halinde durur. Ortak sıcaklığa gelene kadar sıcak cisim ısı vermiş yani sıcaklık kaybetmiş soğuk cisim ise ısı almış yani sıcaklık kazanmıştır. Buradan alınan ısı = verilen ısı eşitliğini kurabiliriz. Isı akışı daima sıcaktan soğuğa doğru olur.-Eğer bu karışımı, bir deney tü-pünde yapar ve termometre ile sıcaklığını ölçersek, ortak sıcaklığın 56,2°C olduğunu görürüz.KALORİMETREIsı miktarının ve ısınma ısısının ölçülmesinde kalorimetre denilen âletler kullanılır. Kalorimetre kapları ısı geçir-meyecek şekilde yapılırlar. Bunlarda içice konmuş iki kap vardır, iç kap dış kabın içine, ısıyı iyi geçirmeyen mantardan destekler üzerine oturtulur. İç .kabın dışı ve dış kap parlak yüzlü yapılırlar.Kabın içine, bir karıştırıcı konularak, ısının her tarafa eşit dağıtılması sağlanır. (Karıştırılarak) Kabın ağzı bir kapakla örtülür. Kap, içindeki cismin soğumasına ve dışarıdan ısı almasına engel olur.
-->
May1
ISININ İŞÇE EŞDEĞERİ
Categories: I
0 Comments
ISININ İŞÇE EŞDEĞERİNe kadar iş yapılınca ne kadar ısının meydana geldiği ilk defa 1845 yılında Joule tarafından ölçülmüştür.1 kalorilik ısı meydana getirmek için 0,426 kgm lik iş yapılması gerekir. Isıya dönen 0,426 kgm lik mekanik enerji, 1 kalorilik ısı meydana getirir. Buna kalorinin işçe eşdeğeri denir.ikalori =4,18 joule = 0,426 kgm (kilogram metre). Buradan da anlaşılan şudur: 1 calorilik ısı elde etmek için 4,18 joule’lük ve 0,426 kgm’lik iş yapmak gerekir.1 joule = 0,239 kalori (-0,24 kalori) Bu eşitlikten anlaşılan şudur:1 joule lük iş yapılırsa (M.K.S. birim sisteminde), meydana gelen ısı yaklaşık olarak 0,24 kaloridir.ÇEVİRME (DÖNÜŞÜM) ÖRNEĞİ;420 kgm fık bir iş yapılırsa kaç kalorilik ısı meydana gelir?0,426 kgm lik iş yapılınca 1 kalori meydana ge/diğine göre, 420 kgm lık iş yapılınca ne kadar kalori meydana gelir? Düşüncesiyle problemi çözebiliriz (çevirmeyi yapabiliriz.) . 1 kgm = 1 /0,426 = 2,34 kalori 420 kgm = 420×2,34 = 982,8 kalori Buradan da420 kgm’liş iş yapılınca yaklaşık 982,8 kalor’lik ısının meydana geldiği anlaşılır, (bulunur.) .Şöyle yaparsak tam olarak bulabiliriz. /420 kgm =420/0,426 kalori =985,’915. kalori. Bu örnekâen,Isı işe ve mekanik enerjiye çevrilebilir sonucu çıkarabiliriz.
-->
May1
ISININ YAYILMASI
Categories: I
0 Comments
ISININ YAYILMASIIsı, başlıca üç şekilde yayılmaktadır. 1-Konveksiyon akımları yolu ile, 2-İletim yalu ile 3-lşımayolu ileKONVEKSİYON AKIMLARI YOLU İLE İSİNİN YAYILMASIDENEY ; Bir kabın içine biraz su koyalım ve bunun içine de biraz testere tozu (talaş) atalım. Kâbı alttan ısıtalım. Alevin tam üstünde bulunan su molekülleri, en önce ısınarak yükseldiklerini,bunların yerini de, diğer taraflardan gelen soğuk suların aldı-, ğını görürüz. Bu suretle, dipte ısınan su, aldığı ısıyı da beraberinde suyun üstüne ve diğer noktalarına taşır. Kabın içindeki su bu suretle devamlı olarak karışır ve suyun her tarafı ısınır. Bu sıvı dolaşmasını testere tozları yardımıyla rahat olarak görebiliriz. Bu deneyde görülen sıcaklık farkından doğan bu akımlara konveksiyon akımları denir. Bir oda ortasında yanan bir soba da odanın havası içinde, konveksiyon akımları meydana getirir ve odayı ısıtırlar (konveksiyon akımları, içinde oluştukları ortamın sıcaklığı her yerde eşit olana kadar sürer) Soba ve fabrika bacalarının çekmesi, termosifon ve sıcak su tesisleri, sıcak su kaloriferleri, vb. hep konveksiyon akımlarına bağlı olarak işlerler.İLETİM YOLU İLE ISININ YAYILMASISıcak bir sıvı içine bir tel veya demir çubuk batırılırsa birsüre sonra elimizin yandığını görürüz. Bu olayı günlük hayatımızda sık sık yaşarız. Meselâ, bir bardaktaki sıcak çaya batırılan madensel bir kaşığın dıştaki uçununda kısa bir süre sonra ısındığını hepimiz biliriz. Bu ve buna benzer olaylar ısının, iletken bir cisminbir ucundan diğer ucuna doğru yayı-labildiğini gösterir (Bu yayılma olayı katı cisimlerde daha fazladır. Zira moleküller birbirlerine daha çok temas etmektedirler.)Sıcak cisimlerin tanecikleri büyük hızlarla titreşim halindedir. Bunlar, içerilerine sokulan soğuk bir cismin daha yavaş titreşen taneciklerini de hızlandırırlar. Bu tuzlanma soğuk cismin öteki ucuna kadar gider. Böylece cismin tümü ısınmış olur. Bu şekildeki ısı yayılmasına iletim yolu (iletkenlikle) ile yayılma denir.İyi iletken olan metallerin başında gümüş gelir. Kazanlar, tencereler, tavalar ve diğer ısıtıcı araçların yapımında gümüş kullanılması oldukça pahalıya malolacağından, bunlar bakır ve alüminyumdan yapılırlar.Yapılan deneyler suyun kötü bir iletken olduğunu ortaya çıkarmıştır. Su-gümüşe göre-ısıyı 800 defa az iletir. Gene! olarak diğer sıvılar d^a su gibi az iletkendirler.Gazların ise, sıvılardan da daha az iletken olduğu bulunmuştur. Hava gümüşten 20.000 defa daha az iletkendir. Boşluğun ısı iletkenliği ise yoktur. Bir termosa konan sıcak veya soğuk bir sıvı, bir boşluk ile çevrelendiği için, sıcaklığını uzun süre saklar. IŞIMA İLE ISININ YAYILMASIGüneşin dünyamıza gönderdiği ısı, aradaki büyük boşluğa rağmen bize ulaşır. Bu yayılma, iletkenlik veya konveksiyon yolu ile olamayacağına göre (güneş ile dünya arasındaki boşluğun iletkenliğinin olmamasından) ışıma yolu ile olacaktır. Bir cismin ısı dalgaları yayabilme özelliğine, ışıma denir. Cisim ne kadar sıcak ise, ışıma o kadar fazla olur.Isı dalgaları bir cisim üzerine düşürüldüğü zaman, bu cisim tarafından ya yansıtılır ya cismin içinden geçerler ya da cisim tarafından tutulurlar (soğutulurlar) Isı dalgalarını tutan cisimler ısınırlar. Bütün cisimler etraflarına ,ısı yayarlar. Sıcaklığı de ğişmeyen bir cisim, yaymış olduğu ıs’ enerjisini, kendi etrafındaki cisimlerin yaydığı ısıdan yeniden almaktadır. Siyah cisimler üzerlerine düşen ısı dalgalarını daha fazla tuttukları için daha çok ısınırlar ve daha fazla >sı yayarlar.
-->
May1
ISIRGAN
Categories: I
0 Comments
ISIRGAN (Biy)Çift çenekli bitkilerin ısırgangii-ler familyasından çoğunlukla bir yıllık bir bitkidir. Bütün ılıman bölgelerde, yol kenarlarında, duvar diplerinde rastlanır. Yaprakları geniş ve bol tüylüdür. Tüyleri, içinde karınca asiti bulunan bir sıvı salgılar. Deriye değince yakıcı bir kaşıntı meydana getiren bu madde saç dökülmesine karşı kullanılır.
-->
May1
ISPANAK
Categories: I
0 Comments
ISPANAK(Biy)ler familyasından çoğunlukla bir yıllık bir bitkidir. Bütün ılıman bölgelerde, yol kenarlarında, duvar diplerinde rastlanır. Yaprakları geniş ve bol tüylüdür. Tüyleri, içinde karınca asiti bulunan bir sıvı salgılar. Deriye değince yakıcı bir kaşıntı meydana getiren bu madde saç dökülmesine karşı kullanılır.Çift çenekli bitkilerin ıspanakgiller familyasından iki yıllık bir bitkidir. Birinci yıl yaprak ve saplarından çeşitli yemekler yapılır, ikinci yıl tohumlarını meydana getirir. Yapraklarında klorofil maddesinin yanısıra demir ve iyot bulunduğundan sağlığa ve kansızlığa faydalıdır. Asıl vatanı iran olan ıspanak daha sonra Araplar İki evciklidir. Yani dişi çiçeklerle erkek çiçekler ayrı bitkiler üzerindedir. Ilık ve nemli toprakları sever. Tohum ile üretilir.
-->
May1
ISTAKOZ
Categories: I
0 Comments
ISTAKOZ (Biy)Eklembacaklılar şubesinin kabuklular sınıfından, sularda yaşayan bir hayvandır. Vücutları kitinden bir kabukla örtülüdür. Kalsiyum karbonat tozunun birikmesiyle çok fazla sertleşmiş olan bu kabuk, derinin bir salgısıdır, yâni tipik bir dış iskelettir.’ Dış iskelet hem hayvanı korumaya, hem de kasların tutunmasına yarar. Hayvan büyüdükçe gençlik döneminde senede bir kaç defa, daha sonraları ise yalnız bir iki defa değişir. Bu sırada eski deri çatlar, kabuk düşer, diğer taraftan yeni deri gelir. Yeni deri önce yumuşaktır. İstakoz, kabuğunu sertleştirinceye kadar bir yerde saklanır. Hayvanın yediği şeylerin içinde bulunan kireç kanla gereken yerlere giderek oraları sertleştirir. Kabuğunun rengi yaşadığı ortama uyar, açık yeşilden siyaha kadar de^ ğişir. Pişirildiği zaman kabuğu kırmızı olur. Büyük kıskaçtı olan ön ayaklarıyla avını tutar ve parçalar. Her çeşit hayvansal ve bitkisel maddeleri, gerektiğinde leşleri de yer. Denizde yaşayanları daha büyüktür. Eti için avlanır.
-->
May1
IŞIK
Categories: I
0 Comments
IŞIK (Fa)Bir cismi görmemiz için, o ci-simden gözümüze ışık gelmesi lâzımdır. (Cisimden çıkan ışık ışınlarının göze gelmesi halinde cisim görülebilir) Güneş, yıldızlar, elektrik lâmbası, mum alevi ateş gibi cisimler, ışık meydana getirirler ve etraflarına her doğrultuda yayarlar. Böyle cisimlere ışık kaynakları denir.Kendilerinden ışık yaymadıkları ■halde ışık kaynaklarından aldıkları ışınları yansıtarak görülebilen cisimlere ise aydınlatılmış cisimler denir. Karanlık bir odadaki cisimleri göremeyiz. Ancak bir el feneri, çakmak, kibrit gibi yanıcı maddeler vasıtasıyla oda içindeki cisimler aydınlatılarak görülebilir.Aydınlatılmış cisimler, çevrelerine ışık yayma bakımından, ışık kaynaklarıyla aynı özelliği gösterirler.Güneş en önemli tabii ışık kaynağıdır. Yeryüzü gündüzleri güneşin gönderdiği ışıkla aydınlanır. Geceleri çevremizi görebilmek için yapma ışık kaynakları kullanırız (Mum, havagazı ve petrol alevi, çeşitli elektrik lâmbaları, vb.) Işık kaynağından çıkan ışık ışınları doğru boyunca giderve önüne bir engel çıkmadıkça yoluna -sönümlenene kadar- devam eder. Işık kaynakları veya ışığın yayıldığı kaynak ne kadar kuvvetli olursa ışık da o kadar uzaklara g İ der.Işık ışınlarının önüne konulan bir cisim, bu ışınların geçişine engel olursa saydam olmayan cisim adınıalır (Tahta, duvar, masa…vb.) Cam, hava, su gibi cisimler ise üzerine düşen ışınları diğer tarafa (arka tarafa) geçirirler. Böyle cisimlere ise saydam cisimler denir. Buzlu cam, yağlı kağıt,….vb. ışığı az geçiren (bir kısmını geçirip bir kısmını geçirmeyen) cisimlere ise yarı saydam cisimler denir.
-->
May1
IŞIĞIN DOĞRU YAYILMASI
Categories: I
0 Comments
IŞIĞIN DOĞRU YAYILMASI Deney: Işıklı bir K noktasıyla gözümüzün arasına orta yerlerinde birer, delik bulunan (D,D’), iki mukavva koyalım.K ışıklı noktasını görecek şekilde mukavvaları düzenleyelim. Bu durumda iken, deliklerin hepsinin aynı doğru üzerinde bulunduklarını görürüz. Bu deneyden ışığın yolu nunKDD’doğrusu olduğu anlaşılır.Bir ışık-kaynağından çfksn ve ~ ışığın yolunu gösteren doğrulara ışık ışınları denir.Birlikte yayılan ışınların hepsine birden îşm demeti denir.Bir ı.Şikl; noktadan çıkan ışınlar, birbirlerinden uzaklaşarak koni şeklinde dağıian bir ışınlar demeti meydana getirirler.Gölge ve yarı gölgenin meydana gelmesi, ışığın doğru yolla yayılmasının bi rsonucudur(Bk . Göigeler). ..Işık doğru yolla yayılmayıp, bü-külseydi, cisimlerin arkaları da ışıklanır, göige meydana gelmezdi. Hatta yeryüzünde gece olmazdı.Işık şiddeti birimi yeni mumdur.Çevresini fazla aydınlatan kaynağın ışık şiddeti, çevresini daha az aydınlatan ışık kaynağının şiddetin -den daha büyüktür.Işık kaynaklarının şiddetlerini belirlemek için kullanılan yeni mum, platinin erime sıcaklığında ,(1760°C) bir katı siyah cisminicm^lik yüzeyinden çıkan ışık şiddetinin 60 da biridir.Daha önceleri ise, uluslararası mum kullanılırdı.Uluslararası mum, saatte 7,8 gr kadar balina yağı yakan ispermeçet mumunun yatay doğrultulardaki ışık şiddetidir.1948 yılında ışık şiddeti birimr olarak kabul edilen yeni mum (yalnızca mum olarak da söylenir), uluslararası mumdan biraz daha küçük olup ona pek yakındır.Aydınlatmada kullandığımız telli elektrik iambaları, 1 wattiık güç başına ya,Kİ£Şik olarak bir mor sldderin-de ış;k vermektedirler. ö.–,ağin 60 vvalttiıkbir lamba yaklaşık olarak 60 mumun yerini tutar
-->
May1
ISINMA ISISININ ÖLÇÜLMESİ
Categories: I
0 Comments
ISINMA ISISININ ÖLÇÜLMESİ
Deney; Bir kalorimetreye, 200 gr. ağırlığında su koyalım. Bunun sıcaklığını ölçelim ve bir yere yazalım. Bu da 20°C olsun. Kaynar bir su içine de 500 gr. ağırlığında bir demir koyalım. Suyun bir müddet kaynamasından sonra demiri çıkaralım ve hemen kalorimetrenin içine koyalım. Kapağını kapatarak karıştırıcı ile suyu karıştıralım. Sıcaklığın değişmesini termometreden gözleyeli m ve sıcaklık değişmez hale gelince termometrede okunan sayı son (ortak) sıcaklığı gösterir. Bu da 38″C olsun. Bu deneyden, demirin ısınma ısısı hesap edilebilir.Kalorimetredeki suyun aldığı ısı = 200 x (38-20) =. 3600 kaloridir. Bu ısıyı, 500 gr. demir 100°C den 38°C ye kadar soğuyarak, yani 62°C lik bir soğuma esnasında bırakmıştır (vermiştir)1 gr. demirin 1 “C soğurken verdiği ısı ısınma ısısı olacağından, de-3600 mirin ısınma ısısı = - . = 0,11cal/gr.°C’dır. 500×62
-->
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder